دانش‌آموختگان مبارز ترکمن

پس از شکست قیام استبداد ستیزانه ترکمن‌ها به رهبری عثمان آخوند در سال 1304 ترکمن صحرا به یکی از تاریکترین‌ترین دوران خود وارد گردید. اسکان اجباری عشایر ترکمن، بیگاری وسپس مبارزه با آگاهی ملی و شعائر قومی مذهبی در دستور کار عوامل رضاخان در منطقه قرارگرفت. منطقه‌ای که در حکومت نظامی قرار داشته و ورود و خروج افراد به منطقه تنها با اجازه فرمانداری نظامی ممکن بود. در این شرایط رضاخان  و عواملش در منطقه برای از بین بردن روحیه مبارزه طلبانه ترکمن‌ها و هضم فرهنگ و منش ترکمن در فرهنگ غالب به پیاده کردن برنامه‌هایی پرداختندکه افکار شوونیستی و پان فارسیستی در آن موج می‌زد، از جمله این که دست به ایجاد مدارسی به شکل نوین زدندکه هرچند در دراز مدت موجب بالا رفتن سطح دانش و بینش مردم منطقه گردید اما اساساً در جهت تربیت نونهالان ترکمن بر طبق برنامه‌های حکومت پهلوی و تبدیل آنان به افرادی بی‌هویت و مستحل شده در قومیت فارس بود تا بدین ترتیب مسئله ترکمن‌صحرا و تفاوت‌های فرهنگی مذهبی و... آن از دیگر نقاط ایران را از ریشه حل نمایند. این مدارس اصولاً به صورت پادگان کودکان اداره می‌گردید و دانش‌آموزان به‌خاطر کوچکترین خطایی سخت مورد تنبیه قرار گرفته و مجازات می‌شدند. حرف زدن به زبان ترکمنی به‌شدت ممنوع بوده و مجازات سختی داشته است.

مختصر تاریخ روابط سیاسی ترکمنهای ایران با حکومت مرکزی

مختصر تاریخ روابط سیاسی ترکمنهای ایران با حکومت مرکزی

«ازعهد صفوی تا دوره پهلوی»

      گردآوری و تلخیص از: عیدمحمد مفیدی        

مقدمه:

بنا به افسانه ترکمنها همه آنها از نسل اغوزخان هستند به همین خاطر به اغوز‌ها معروف بودندکه از قرن یازدهم میلادی به ترکمان‌ معروف شدندکه نام «ترکمان» یا «ترکمن» میراثی ماندگار برای ترکمنهای امروز در سرزمینهای گوناگون از قبیل (ایران،ترکمنستان،افغانستان و عراق ،ترکیه،سوریه ) می باشد. ترکمن‌های شرق ایران (ایران، ترکمنستان، افغانستان) نسبت به ترکمن‌های غرب (عراق ـ  سوریه ـ ترکیه) از جنبه‌های گوناگون تاریخی و قومی به همدیگر نزدیکتر‌ هستند چرا که ترکمن‌های غرب( از نسل‌ ترکمن‌های آق‌قویونلو و قره‌قویونلو) هستند چندین قرن پیش‌تر با مهاجرت به غرب ایران و جدائی از سرزمین آبا و اجدادی، مسیر تاریخی متفاوتی را طی کردند که قطعاً این جدایی بر جنبه‌های گوناگون فرهنگی آنان بی‌تأثیر نبوده است. بعد از ایجاد حکومت صفویه در ایران این جدایی عمیقتر نیز شده است، البته ترکمن‌ها در روی کار آمدن و ادامه حکومت صفویها نقش خیلی مهمی داشتند. ایجاد حکومت صفویه در ایران باعث بروز تحولات بسیار عمیقی در ایران و ممالک اطراف شده است و تدریجاً باعث شده که روابط ترکمن‌های غرب با ایران و سرزمین‌ پدری ترکمن‌ها قطع شود. ترکمن‌ها بعد از اسلام در ایجاد قریب به اتفاق حکومت‌های ایرانی و حتی بعضی از نقاط جهان اسلام تاثیر اساسی داشتند که بعد از صفویه تأثیرگذاری آن تدریجاً کم شده تا حدی که در دوران معاصر به صفر رسیده است.